W 1962 roku pracę w Technikum Górniczym w Zgorzelcu podjął młody nauczyciel historii Roman Zgłobicki (1937–2010). Po kilku latach szkoła powiększyła się o Technikum Energetyczne. W 1967 roku Technikum otrzymało od władz oświatowych zadanie opieki nad cmentarzem jeńców radzieckich, znajdującym się na obrzeżach Zgorzelca po prawej stronie drogi do Bogatyni. Na dużym terenie, porośniętym brzozowym lasem i wysoką trawą, można było odnaleźć betonowe fundamenty, fragmenty paru baraków oraz betonowych słupów ogrodzenia. Nic nie wskazywało na to, że w tym miejscu dwadzieścia parę lat wcześniej stały wieże strażnicze i rzędy baraków, przez które przeszło około 120 tysięcy jeńców wojennych wielu narodowości, a 10 000 jeńców radzieckich straciło tu życie. Jedynie na wschodnim skraju tego terenu znajdował się ogrodzony czworokąt i duży głaz z dwoma tablicami. Napisy na nich, w języku polskim i francuskim, głosiły, że miejsce to poświęcone jest jeńcom radzieckim zmarłym w latach 1942–1945.

Jak opowiadał m.in. w filmie dokumentalnym Krzysztofa Klimka „Echa Przeszłości. Stalag VIIIA” sam Roman Zgłobicki, stanął on wobec trudnego zadania. Nie było żadnej dokumentacji, żadnych informacji. Roman Zgłobicki założył więc wraz z zainteresowanymi uczniami koło historyczne, którego zadaniem było gromadzenie materiałów o obozie i jego jeńcach, oraz rozpoczął poszukiwania na własną rękę. Chęć wykonania powierzonego zadania przerodziła się w pasję i zobowiązanie wobec tragicznej przeszłości tego miejsca. Roman Zgłobicki zaczął prowadzić korespondencję ze związkami kombatantów w krajach, z których pochodzili jeńcy i nawiązał kontakty z licznymi byłymi jeńcami, żyjącymi za Zachodzie, oraz rodzinami nieżyjących. Stopniowo gromadził dokumentację: zdjęcia, pisma, listy i wspomnienia byłych jeńców oraz inne pamiątki z okresu ich pobytu w stalagu. Żyło wówczas jeszcze wielu świadków tamtych czasów i Zgłobicki trafił na duży odzew z ich strony. Dzięki ich relacjom mógł odtworzyć historię budowy stalagu, dowiadywał się, jak wyglądał dzień powszedni jeńców, ich życie kulturalne i duchowe, jak wyglądała segregacja i traktowanie jeńców pod względem narodowościowym, a także, gdzie i w jakim charakterze pracowali. Przypomnijmy, że jeńcy stalagów byli bezwzględnie wykorzystywani przez Trzecią Rzeszę jako siła robocza. Od byłych jeńców francuskich i belgijskich dowiadywał się o tragicznym losie jeńców radzieckich w Stalagu VIII A, którym odbierano nie tylko wolność i życie, ale przez warunki obozowej egzystencji starano się pozbawić ich człowieczeństwa.

Zgromadzone materiały i relacje, zdjęcia i pamiątki jenieckie, a także makieta stalagu zostały wystawione w Izbie Pamięci, którą Roman Zgłobicki urządził w Technikum Górniczo-Energetycznym. Izba zaczęła działać w 1973 roku, przyciągając wielu zainteresowanych i przyczyniając się do upowszechnienia wiedzy o stalagu.
W latach 70. wielu byłych jeńców francuskich i belgijskich zaczęło przyjeżdżać do Zgorzelca i wówczas powstała idea wzniesienia pomnika upamiętniającego cierpienia i życie jeńców w Stalagu VIIIA. Pomnik stanął ostatecznie w 1976 roku.
Roman Zgłobicki i jego uczniowie niestrudzenie kontynuowali poszukiwania, organizowali sesje popularnonaukowe, dążąc do zdobycia jak najpełniejszego obrazu wydarzeń minionych lat i losów ludzi, którzy przeszli przez stalag. Roman Zgłobicki nieustannie korespondował z byłymi jeńcami nie tylko w całej Europie, ale i na innych kontynentach. Na bazie zgromadzonych materiałów zaczął pracować nad książką Obozy i cmentarze wojenne w Zgorzelcu, która ukazała się w 1995 roku i do dzisiaj stanowi główne źródło informacji o jeńcach III Rzeszy w dawnym Görlitz-Ost.
Kiedy na początku lat dwutysięcznych powstała ponadgraniczna idea utworzenia ośrodka, który zarówno upamiętniałby jeńców Stalagu VIIIA, jak i stałby się miejscem spotkań młodzieży oraz działań edukacyjnych, Roman Zgłobicki został zaproszony do zespołu powstałego przy powołanej wówczas Fundacji Centrum Wspierania Przedsiębiorczości. W styczniu 2010 roku, kiedy projekt stworzenia Centrum nabierał kszałtów i zabiegano o wsparcie finansowe z funduszy Unii Europejskiej, Roman Zgłobicki wziął udział w promujących projekt warsztatach, zorganizowanych w Brukseli, w siedzibie Biura Łącznikowego Saksonii, opowiadając o historii stalagu i przebywających w nim jeńców wojennych.
W uznaniu swoich wielkich zasług Roman Zgłobicki został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Złotym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. 6 maja 2010 roku, na wspólnej sesji Rad Miasta Zgorzelca i Görlitz, otrzymał medal „Zasłużony dla Europa-Miasta Zgorzelec-Görlitz”.
Roman Zgłobicki zmarł 19 sierpnia 2010 roku w Zgorzelcu i tu został pochowany.